|
|
|
W ZALEŻNOŚCI OD POSTACI ANTYGENU |
Żywe
Szczepionki te zawierają żywe, atenuowane (pozbawione zjadliwości) drobnoustroje, które mają śladowe właściwości chorobotwórcze lub są ich całkowicie pozbawione, posiadając jednak swoje właściwości antygenowe.
Bakterie wchodzące w skład szczepionki są namnażane na odpowiednich podłożach, natomiast wirusy w hodowlach tkankowych. Zanim staną się właściwą szczeponką są zagęszczane, oczyszczane i zawieszane w odpowiednim nośniku stabilizującym. Szczepionki zawierają często antybiotyki, który ma zapobiegać rozwojowi bakterii (np: neomycyna), substancję stabilizującą , oraz niewielką ilość obcogatunkowego białka ( z hodowli tkanokowych).
|
|
BAKTERYJNE - przeciwko gruźlicy (BCG).
WIRUSOWE - przeciwko odrze , różyczce, śwince , wietrznej ospie, żółtej gorączce, poliomyelitis (wg Sabina i Koprowskiego).
|
Inaktywowane
Zawierają zabite drobnoustroje (całe lub ich fragmenty) pozbawione działania toksycznego, które zachowują pełne właściwości antygenowe i immunogenne. Uprzednio drobnoustroje są namnażane na odpowiednich pożywkach lub w hodowlach tkankowych, następnie poddawane są działaniu czynników fizycznych lub chemicznych. Gotowa szczepionka może zawierać substancje stosowane do zabicia drobnoustrojów oraz niewielkie ilości środka konserwującego lub stabilizujacego oraz podłoża. Te składniki są odpowiedzialne za nieporządane alergiczne odczyny poszczepiennne.
|
|
BAKTERYJNE - szczepionka przeciwko cholerze i durowi brzusznemu.
WIRUSOWE - szczepionka przeciwko wściekliźnie i poliomyelitis (wg.Salka).
ZAWIERAJĄCE FRAGMENTY DROBNOUSTROJÓW
REKOMBINOWANE - szczepionka przeciwko WZW typu B i grypie. Zawierają antygeny drobnoustroju chorobotwórczego, który odpowiedzialny jest za imunizację. Wytwarzane są na drodze inżynierii genetycznej.
POLISACHARYDOWE - szczepionka przeciwko haemophilus influenzae typu b (HIB) i pneumokokom. Zawierają polisacharydowe otoczki okreśonego drobnoustroju oraz białko.
|
Anatoksyny (toksoidy)
Są to szczepionki zawierające odpowiednio przetworzone metabolity drobnoustrojów pozbawione właściwości toksycznych, a zachowujące właściwości antygenowe np: przeciwko błonicy, tężcowi, jadowi kiełbasianemu.
|
| << początek |
|
W ZALEŻNOŚCI OD SWOISTOŚCI SZCZEPIONKI
|
Szczepionki monowalentne
Zawierają tylko jeden drobnoustrój lub antygeny pochodzące od tylko jednego drobnoustroju. Powodują imunizację przeciwko jednej określonej chorobie zakaźnej.
|
Szczepionki poliwalentne (skojarzone)
Zawierają więcej niż jeden drobnoustrój lub antygeny różnych drobnoustrojów, albo są połączeniem danego drobnoustroju z antygenem pochodzącym od innego. Szczepionki takie dają odporność na kilku chorób. Szczepioneki skojarzone pozwalają na zmniejszenie liczby wstrzyknięć upraszczając w te sposób kaledarz szczepień .
|
| << początek |
|
W ZALEŻNOŚCI OD POSTACI SZCZEPIONKI
|
Szczepionki płynne
Są gotowe do podania dzięki odpowiednim substancjom stabilizującym i konserwującym.
|
Szczepionki nieadsorbowane
Antygeny zawieszone są bezpośrednio w płynie. Uwalnia i aktywuje organizm zwłaszcza w miejscu podania. Wysokie miano przeciwciał pojawia się już po kilku do kilkunastu dniach, utrzymując się niestety dość krótko.
|
Szczepionki adsorbowane
Zawierają antygeny zadsorbowane na powierzchni adsorbenta (najczęściej tlenku glinu). Wprowadzone do organizmu antygeny powoli uwalniają się od adsorbenta, to powoduje dłuższą. Po podaniu szczepionki adsorbowanej odporność pojawia się po około 2 tyg. i utrzymuje się długo dając trwałą odporność. Jest to jednen z najczęstszych rodzajów szczepionek wykorzystywanych do szczepień ochronnych.
|
Szczepionki wysuszone
W postaci proszkowej są przed podaniem mieszne z rozpuszczalnikiem w ten sposób są odporniejsze na działanie czynników zewnętrznych np:temperaturę.
|
| << początek / warto wiedzieć >> |
